O máis grande legado de calquera cultura é ela mesma. Sobrevivir as tormentas e marusías dos invernos dos tempos, e seguir aquí, esa é a máis indisputable proba da súa singular existencia, a confirmación máis inequívoca da súa determinación a ser. Iso, si, é un legado. E invernos houbo –incontables- que descenderon as súas inmisericordes chumbadas sobre Galicia, aniquilando xeracións enteiras da súa poboación, reducíndoa á imaxe viva –paradigmática- da desolación. Mais Galicia, magoada e ferida, capaz –contra toda lóxica- de sobrevivir o colonialismo interno, manifestado no esmagante criminal nepotismo caciquil e nas noxentas vulgaridades e oprobio da endogamia, segue, e afirmase, sempre vella e recen nada, coma unha ansiada primavera despois doutra mal lograda.
Eu, que celebro como un ben común a existencia de España (e fago esta aclaración para evitar calquera politización deste intre de emoción que me levou a enforcar a alma sobre a palabra), postúlome dúas preguntas, e soamente dúas porque non me fan falta máis. Unha: ¿que sería da miña identidade se España fose desanaquizada, e cada unha das Comunidades que a constitúen tiveran que continuar por separado? Lamentaría, con verdadeira dor e tristeza, a perda do Estado -moito máis ca un Estado- que valoro, amo e aprecio, na máis sincera, humilde, e fraternal das solidariedades, pero a miña identidade, fornada nas lareiras galegas, ancorada desde o fondo dos tempos aos eidos galicianos, seguiría indemne. Dúas: ¿que sería da miña identidade se Galicia fose desanaquizada, eliminada como ente cultural, e os seus anacos abandonados á deriva? Moito. ¡E qué tanto! A miña identidade deixaría de ter os referentes indispensables para subsistir, perdería a áncora de amarre que a suxeitar ao mundo do indemne. En vistas a iso, ¿onde han quedar as dúbidas da miña condición nacional cultural galega? ¿Son español? Si; por historia, e algo máis. Contesto con agrado afirmativo esa pregunta, pero iso porque teño moi clara a miña identidade galega e non sei ser español de ningunha outra maneira, nin andar polo mundo con ningunha outra referencia. Ser galego, plenamente galego, non é un enfrontamento a ninguén nin un rexeitamento de nada, é unha simple afirmación do ser na súa forma máis plena humilde solidaria e humana.
Con todo, definir unha nación no é nada fácil. E cando for fácil xa sabemos que non estamos ante unha nación; como moito, ante unha tribo homoxénea baleirada do toda dinámica e complexidade social onde todos berran ó mesmo tempo e sacoden o rabo arredor da mesma fogueira, ou, quizais, ante unha singular banda de chimpancés que aprenderon a cazar formigas. A nación é moito máis. Ten que ser moito máis. Nós somos moito máis.
Nunha nación hai lendas e memorias nas vilas e aldeas, nas brañas e nas leiras, nos soutos e devesas que ningún libro de historia puido documentar, hai ecos permanentes nas ladeiras da conciencia onde as voces primordiais nunca se han silenciar, hai esas outras cousas, nas corgas e vereas, nas rúas e vieiros, nos ecos dos outeiros, imposibles de explicar. E hai, tamén, na alma do que espera, unha torre xigantesca cos reclamos dun pombal. A nación desaparece cando o punto de encontro é o odio ao outro; cando os filósofos, ¡en balde!, a tratan de abstraer, e os antropólogos, aínda máis en balde, a tratan de catalogar. E transformase nunha indignidade cando é reducida a unha normativa fiscal; nunha inmundicia cando a mediocridade dos políticos megalómanos entre farras e comedelas, RHs, ADNs, ou outros tamaños desvarios, a tratan de monopolizar; nunha gaiola destructiva cando é reducida á repugnante dinámica do nós contra eles. Pero atopase, doce e apracible, vella e recen nada, cando hai un referente inesquecible, un espazo mental insubstituíble, unha adega para o espírito..., unha palabra para sentila. Aí, si, sabemos que hai nación. Os intentos máis eruditos de definila exclúennos aos que con máis paixón a sentimos, por iso, entre o desprezo e a indiferenza, deles fuximos. E abrazados as herdanzas seculares que descansa nas lareiras impertérritas da aldea metafísica, absorbémola na espontaneidade que só o amor abriga.
Galicia é, existe no tanxible e no intanxible, no máis definible é no máis imposible, no máis diáfano e no máis abstracto... indefectible, no corazón dos que a sentimos. A iso, penso, lle podemos chamar nación.
Eu, que celebro como un ben común a existencia de España (e fago esta aclaración para evitar calquera politización deste intre de emoción que me levou a enforcar a alma sobre a palabra), postúlome dúas preguntas, e soamente dúas porque non me fan falta máis. Unha: ¿que sería da miña identidade se España fose desanaquizada, e cada unha das Comunidades que a constitúen tiveran que continuar por separado? Lamentaría, con verdadeira dor e tristeza, a perda do Estado -moito máis ca un Estado- que valoro, amo e aprecio, na máis sincera, humilde, e fraternal das solidariedades, pero a miña identidade, fornada nas lareiras galegas, ancorada desde o fondo dos tempos aos eidos galicianos, seguiría indemne. Dúas: ¿que sería da miña identidade se Galicia fose desanaquizada, eliminada como ente cultural, e os seus anacos abandonados á deriva? Moito. ¡E qué tanto! A miña identidade deixaría de ter os referentes indispensables para subsistir, perdería a áncora de amarre que a suxeitar ao mundo do indemne. En vistas a iso, ¿onde han quedar as dúbidas da miña condición nacional cultural galega? ¿Son español? Si; por historia, e algo máis. Contesto con agrado afirmativo esa pregunta, pero iso porque teño moi clara a miña identidade galega e non sei ser español de ningunha outra maneira, nin andar polo mundo con ningunha outra referencia. Ser galego, plenamente galego, non é un enfrontamento a ninguén nin un rexeitamento de nada, é unha simple afirmación do ser na súa forma máis plena humilde solidaria e humana.
Con todo, definir unha nación no é nada fácil. E cando for fácil xa sabemos que non estamos ante unha nación; como moito, ante unha tribo homoxénea baleirada do toda dinámica e complexidade social onde todos berran ó mesmo tempo e sacoden o rabo arredor da mesma fogueira, ou, quizais, ante unha singular banda de chimpancés que aprenderon a cazar formigas. A nación é moito máis. Ten que ser moito máis. Nós somos moito máis.
Nunha nación hai lendas e memorias nas vilas e aldeas, nas brañas e nas leiras, nos soutos e devesas que ningún libro de historia puido documentar, hai ecos permanentes nas ladeiras da conciencia onde as voces primordiais nunca se han silenciar, hai esas outras cousas, nas corgas e vereas, nas rúas e vieiros, nos ecos dos outeiros, imposibles de explicar. E hai, tamén, na alma do que espera, unha torre xigantesca cos reclamos dun pombal. A nación desaparece cando o punto de encontro é o odio ao outro; cando os filósofos, ¡en balde!, a tratan de abstraer, e os antropólogos, aínda máis en balde, a tratan de catalogar. E transformase nunha indignidade cando é reducida a unha normativa fiscal; nunha inmundicia cando a mediocridade dos políticos megalómanos entre farras e comedelas, RHs, ADNs, ou outros tamaños desvarios, a tratan de monopolizar; nunha gaiola destructiva cando é reducida á repugnante dinámica do nós contra eles. Pero atopase, doce e apracible, vella e recen nada, cando hai un referente inesquecible, un espazo mental insubstituíble, unha adega para o espírito..., unha palabra para sentila. Aí, si, sabemos que hai nación. Os intentos máis eruditos de definila exclúennos aos que con máis paixón a sentimos, por iso, entre o desprezo e a indiferenza, deles fuximos. E abrazados as herdanzas seculares que descansa nas lareiras impertérritas da aldea metafísica, absorbémola na espontaneidade que só o amor abriga.
Galicia é, existe no tanxible e no intanxible, no máis definible é no máis imposible, no máis diáfano e no máis abstracto... indefectible, no corazón dos que a sentimos. A iso, penso, lle podemos chamar nación.
No comments:
Post a Comment